AKTUEL PSİKOLOJİ

 

Çocuklar için, yeni kardeş, yaşına, cinsiyetine, doğum sırasına, anne ve babasının ona karşı tutumuna göre farklılıklar gösterir. Ancak, genellikle ailenin yeni üyesi evde heyecan yaratır. Bu durum büyük çocuk için de bir heyecan kaynağıdır. Çünkü yeni birey, evde ilgi odağı olur, misafirlerin dikkatini çeker, herkes yeni bebeği görmeye gelir ve büyük çocuğa “kardeşin olduğu için seviniyorsun değil mi?”, “onu çok seviyorsun değil mi?” gibi sorularla karşılaşır ve bu durum onda duygusal karışıklıklara neden olur. Bebeği sevsin mi, yoksa bu kadar dikkat çektiği için onu bir rakip olarak mı görsün şaşırır, kaygılanır ve heyecanlanır.

 

 

 

Çocuğunuzu veya çocuklarınızı, yeni kardeşin gelişi ile ilgili gebeliğinizin fazla ilerlemesini beklemeden hazırlamak iyi olacaktır. Çünkü yeni kardeşin gelişine çocuğu hazırlamak önemli bir koşuldur. Başkalarının bebeğin yolda olduğunu anlayacağı duruma geldiğinde ve ailenin diğer bireyleriyle sohbet konusu haline geldiğinde yapmak en doğrusu olacaktır.

 

Yeni kardeş çocukların hepsinde aynı etkiye sahip olmaz. Buna her çocuk farklı tepki gösterebilir. Özellikle anne babaların tutumları çocukların davranışlarına etki eder. Çocuklara sürekli olarak küçük, nazik, hassas yapılı bebekten uzak durmasını söylemek düşmanca duyguların baş göstermesine neden olabilir.

Bazı ebeveynler, doğacak bebeğin kız ya da erkek oluşunun bir önemi olmadığını, önemli olanın doğacak bebeğin çok sevilecek olduğunu söylerler. Bu durum,çocuğun, kabul etmekte güçlük çekebileceğini göz ardı etmenin yanı sıra, çocuk düşünce ve duygu yapısını anlamaktan yoksun olduğunu yansıtır. Daha önce hiç görmediği ve başka hiç kimsenin de görmemiş olduğu bu bilinmeyen varlık nasıl sevilebilir düşüncesinin gelişimine zemin hazırlar. Bu tutumun ısrar edilmesiyle de, çocuk, ileride duyacağı çekememezlik, çekişme ve kıskançlıktan ötürü kendini suçlu hissetmesine neden olabilir. Kardeşini sevebilmesi için onu tanıması gereklidir, ayrıca yeni doğan bir bebek, onunla oynamadığı gibi, anne ve babasının ilgisini de üzerinde toplayarak o zamana kadar süregelmiş dengeyi de bozmaktadır.

 

Çoğu zaman şu sorular çocukların kafalarını kurcalar: Acaba bende yolunda gitmeyen bir şey mi var? Yalnız başıma onlara yetmiyor muyum? Acaba beni sevmeye devam edecekler mi? Yeni bebeğe sarılıp, öpüp , sevip beni tamamen unuturlar mı?

 

Yeni bir kardeşin doğumuyla çocuk terk edilmişlik ya da hiçbir işe yaramayan bir şey olma duyguları içinde kalabilir. Unutulmamalıdır ki, yeni bir kardeşin gelişi, büyük çocukların hayatının en derin izler bırakan dönemlerinden biri olabilmesidir. Bu durumda yapılacak en iyi şey, çocuklara olabilecekleri önceden ve açıkça iyi ve kötü yönleriyle ayrıntılı bir şekilde anlatmaktır. Onlara, evde alışık olunan durumun, sessizlik ve huzurun bozulacağı, gece yarısı bağırma ve ağlama sesleriyle uyanılabileceği, konuşmaların aynı seslerle kesilebileceği, ayrıca yeni doğan kardeşine bakmak için ondan yardım istenebileceği söylenmelidir. Belki böylelikle, çocuklar yeni duruma alışmakta güçlük çekmeyecek ve durumun anlatıldığı kadar vahim olmadığını düşüneceklerdir.

 

 

 

Tek çocuk veya birden fazla çocuk yeni kardeşin gelişine beklenenden farklı bir tepki vermezler. Yaşları birbirine yakın ve birçok konuda ebeveynlerine muhtaç kardeşlerin anne ve babasının ilgisini daha fazla çekmek için rekabet halinde olduğu bir gerçektir. Ancak rekabetin sadece evdeki kardeşler arasında olmadığını, bir sınıfta, oyun grubundaki çocuklar arasında da var olduğunu unutmamak gerekir.

Çoğu anne baba şöyle bir açıklama yaparak çocuğu kardeşin gelişine hazırlamak isterler: “kardeşin doğunca seni yine eskisi kadar seveceğiz. Seni de kardeşini de aynı derecede hiç ayırt etmeden seveceğiz”. Çocukları ilgilendiren nokta sizin doğruyu söyleyip söylemediğinizdir. Bunu anlamak için de yapabileceği tek şey sizin sevginizi sınamak olacaktır. Zaman zaman sınırlarınızı zorlayarak size karşı “eşit sevgi” sınavını uygulamaya başlayabilir.

 

 

Bu sınavı verebilmek için, herkesin farklı olduğunu ve hiç kimsenin iki kişiyi aynı şekilde sevemeyeceğini, sevgilerin dereceleri aynı olsa da şekillerinin farklı olabileceğini söylemek gereklidir. Yeni doğmuş kardeşine ve ona karşı davranışınızın farklı oluşunu bu zeminde açıklayabilirsiniz. Zaten büyük çocuğunuza yeni doğmuş bebeğe davrandığınız gibi davranamazsınız ki.

 

 

Bu durumu etkileyen en önemli nokta bebeğin kabulüdür. Eğer çocuklar bebeğin gelişini kabul ediyorlarsa ve olumlu bir tutum geliştirebilmişlerse cinsiyet ayrımına girmeyebilirler. Ancak genellikle tercih kendi cinsiyetlerinden yanadır.

Bazı çocuklar, özellikle anne olmaya özenen küçük kızlar yeni kardeşin gelişinden heyecan duyar. Bebekleriyle oynamayı seven ve beş altı yaşlarında olan kız çocuklar kardeşlerine büyük bir ilgi duyarlar ve evde bir bebeğin olması genellikle onlar için bir zevktir. Erkek çocuklarsa dünyaya gelen bebeğin cinsiyetine göre davranabilirler. Erkekse biraz daha mutlu olurlar ve onunla top oynayacakları günü iple çekerler.