AKTUEL PSİKOLOJİ

Ergenlik önemli bir geçiş sürecine işaret eder; çocukluk dönemi sonlanırken, özenti duyulan yetişkinliğe yaklaşma heyecanına eşlik eden bedensel değişimler de endişe vericidir çoğu zaman. Bedensel değişimin kaynaklık ettiği endişelerin yanında keşfedilen cinsellik hem heyecan verici hem de belirsizdir. Ani öfkelenmeler, çok sevme, hemen vaz geçme gibi birbirinden farklı, çelişik görünen ani duygulanmalar da tüm bunların üstünde her şeyi daha içinden çıkılmaz bir hale getirir.

Bedendeki fizyolojik değişimler, hem bedenin hem de cinsel duyguların keşfedilmesi bu sürecin bir parçasıdır. Bedenle ilk kez tanışılıyor gibidir ve haz duygusu çarpıcıdır. Mastürbasyon bu dönemin en önemli keşiflerinden biridir. Bedenin keşfi, haz duygusunun gelişmeye başlaması pek çok merakı beraberinde getirir. Geçiş evresinde, bilgisiz, ne yaşadığını tam olarak bilemez haldeki ergen, sürekli araştırma içindedir. Yaşadıkları, hissettikleri bir yandan endişe vericiyken, bir yandan korku, kendini suçlama ama bunların tam aksi yönünde merak, haz, ilgi duyguları ergenin günlük hayatına yayılır.

Sürekli cinselliğe odaklanan ergen için her materyal değerlendirilir; cinsellikle ilgili her cümleyi seçer, algılar, dinler. Konuyla ilgili yazılı, görsel her türlü malzemeyi inceler. Ergenin doğru bilgiye ulaşabilmesi garanti altında değildir. Doğru bilgiye ulaşabileceği temel kaynak ebeveynleri olan ergen, genelde bu konuda konuşamaz. Ergen cinselliği hem ebeveynler hem de ergen için gerilimli bir konudur. Çocuğuyla ergenlik dönemine kadar cinsellikle ilgili hiç konuşmamış olan ebeveynler, bu dönemde iyice kapanırlar ve ergen de soru sormaya cesaret edemez. İnternet, arkadaşlar, kitaplar, dergiler; hangi tür bilginin ne derece işlendiğinin, aktarıldığının belli olmadığı kaynaklar olarak ortaya çıkar.

Ergenlikteki genç, bu geçiş dönemine hazırlanmalıdır; çocuğuyla arkadaş olduğunu, her konuyu rahatça konuştuğunu söyleyen ebeveynler, cinsellik gündeme geldiğinde farklı davranmamalıdır. Hem cinselliğin özel bir alan olduğu mesajı iletilip hem de ergenin cinselliği hakkında hiç konuşmadan, gizlice onu takip etmek, aile içinde bir güvensizliğe neden olur. Karşılıklı olarak bilgi alış verişi olmalıdır; ergene neler hissettiği sorulmalıdır. Cinselliğin sadece cinsel ilişkiden meydana gelmediğini aile önce kendi bilmeli, ardından da ergene anlatmalıdır.

Ergen, yaşadığı sürecin normal olduğunu idrak edebilmelidir. Cinselliğin insana dair bir süreç olduğunu, doğru yaşandığında anlamlı olduğunu ailesinden öğrenebilmelidir. Diğer türlü istenmeyen gebelikler, taciz, tecavüz vakaları oluşabilmektedir. Aynı zamanda fazla baskı altındaki ergen, cinsellikle ilgili alanlara daha fazla yönelir; örneğin sürekli mastürbasyon yapmak gibi. Burada mastürbasyon, baskıdan kurtulma, rahatlama ve kendini gerçekleştirme alanı olarak değerlendirilir. Ergene mastürbasyonla ilgili de doğru bilgiler aktarılmalıdır.

Cinsellik hem fizyolojik/biyolojik hem de psikolojik süreçlerden oluşan, ergenlik bir yana, insanın bir gerçeği olan temel alanlardan biridir. Burada utanmak, bastırmak, ergeni ve ihtiyaçlarını, sorularını görmezden gelmek zarar vericidir. Cinselliğin konuşulmasını dahi ayıp, yasak gibi algılayan ergen; özellikle de bu konuda erkeklere göre daha da bilgisiz bırakılan kız ergenler ; cinsellikle ilgili yanlış anlamlar geliştirir. Mastürbasyon bu dönemde cinselliğin ve hazzın keşfi için ergene bir yol oluştururken; baskı, yasak ortamlarında mastürbasyon sonrası suçluluk duyguları kendini gösterir. Gelişen suçluluk ve bastırılmışlık duyguları  yetişkin cinselliğinde de ciddi sorunlara neden olur.

Çocukları ergenliğe, cinselliğin konuşulabileceği, soruların rahatça sorulabileceği bir iletişim ortamına hazırlamak ebeveynlerin dikkat etmeleri gerek çok önemli bir konudur. Ergenle, özellikle de fizyolojik ve duygusal değişimlerinden dolayı kendini suçladığı bir dönemde, bir de cinsellikle ilgili kargaşasıyla onu yalnız bırakacak biçimde iletişim kurmak, onu içine kapatır. Daha sonra ebeveynler çocuklarının kendilerinden uzaklaştığını, ona ulaşamadıklarını ifade ederler; yakınırlar. Oysa ki çocuklarını, yalnızlık, suçluluk, karmaşık duygular ağına terk etmişlerdir.

Ergenlerle dürüst ve açık bir iletişim içinde, sürecine objektif ve anlayışlı bir mesafeden, aşırı baskı ve aşırı rahatlıktan kaçınarak yaklaşmak, onu aydınlatmak bu dönemi atlatmak için ebeveynlere ve çocuklarına çok yardımcı olacaktır. Ergenlikte çocuğunuza karşı açık yürekli davranın; ona sevgi, ilgi ve anlayış gösterin ve bunu kesinlikle hissettiğinden emin olun.